Tanrı mıydı, insan mıydı, yoksa her ikisi birden mi? Hristiyanlık tarihinin en temel ama en çok tartışılmış sorularından biri bu. Bugün İsa’nın Tanrı olduğuna dair inanç neredeyse tüm Hristiyan mezhepler için net görünse de, aslında bu görüş yüzyıllar boyunca şekillendi ve üç büyük konsilde alınan kararlarla bugünkü hâlini aldı. İnanç tarihinin bu dönüm noktalarında neler yaşandı, kim neyi savundu, neden kavga çıktı? Gelin birlikte 300’lü yılların siyasi, teolojik ve biraz da entrika dolu dünyasına kısa bir yolculuk yapalım.
📜 İlk Üç Ekümenik Konsilin Özeti ve Farkları
🏛 1. İznik Konsili (325) – İsa Tanrı mı, değil mi?
📍 Nerede: İznik (Nicaea)
👑 Toplayan: İmparator Konstantin
🔍 Konu: İsa’nın tanrısal doğası
💡 Arius adlı din adamı, “İsa Tanrı değildir, Tanrı’nın yaratılmış bir varlığıdır” diyordu. Bu düşünce büyük tartışma yarattı.
➡️ Sonuç: Arius’un görüşü sapkın ilan edildi.
✝️ İsa’nın Tanrı’nın Oğlu olduğu ve Baba ile özdeş doğaya sahip olduğu kabul edildi.
📜 İlk Hristiyan inanç bildirisi (Nicea İman Bildirisi) hazırlandı.
🏛 2. İstanbul (Konstantinopolis) Konsili (381) – Kutsal Ruh Tanrı mı?
📍 Nerede: Konstantinopolis (İstanbul)
👑 Toplayan: İmparator Theodosius
🔍 Konu: Kutsal Ruh’un doğası
💡 İlk konsilde İsa’nın tanrılığı netleşmişti, ama Kutsal Ruh hâlâ tartışmalıydı.
➡️ Sonuç: Kutsal Ruh da Tanrı’dır denildi.
✝️ Böylece Hristiyanlıktaki Teslis (Üçleme – Baba, Oğul, Kutsal Ruh) inancı resmen şekillendi.
📜 İznik inanç bildirisi güncellendi (Nicea-Konstantinopolis inanç bildirisi).
🏛 3. Efes Konsili (431) – Meryem sadece “İsa’nın annesi” mi, yoksa “Tanrı’nın annesi” mi?
📍 Nerede: Efes
👑 Toplayan: İmparator II. Theodosius
🔍 Konu: Meryem’in rolü ve İsa’nın doğası
💡 Nestorius adlı patrik, Meryem’e “Tanrı’nın annesi” (Theotokos) demeye karşı çıkıyordu. “İsa’nın sadece insan yönünü doğurdu, Tanrı’yı doğuramaz” diyordu.
➡️ Sonuç: Nestorius’un görüşü reddedildi.
✝️ Meryem’in “Tanrı’nın annesi” olduğu ve İsa’nın hem tam insan hem de tam Tanrı olduğu resmen kabul edildi.
📜 Hristiyan inancı, İsa’nın doğası açısından çift yönlü (Tanrısal + İnsani) olarak tanımlandı.
🎯 Özetle Farklar:
| Konsil | Ana Konu | Karar |
|---|---|---|
| İznik (325) | İsa Tanrı mı? | Evet, Tanrı’nın Oğlu |
| İstanbul (381) | Kutsal Ruh Tanrı mı? | Evet, Üçleme tamamlandı |
| Efes (431) | Meryem Tanrı’nın Annesi mi? | Evet, Theotokos kabul edildi |
